Trafo Merkezi

Elektrik enerjisinin üretimden iletim sistemine (enterkonnekte sistem) aktarılır ve iletim sisteminden dağıtım şebekesine bağlantı noktasında yer alan merkeze de trafo merkezi (diğer adıyla şalt sahaları) denmektedir.

Kullanım şekline göre bir çok (trafo) transformatör türü bulunmaktadır. Örneğin kullanım amacına göre trafolar güç trafoları, ölçü trafoları ve özel trafolar olmak üzere üçe ayrılır. Nüve tipine göre çekirdek, mantel ve spiral tip olmak üzere yine üç çeşittir. Soğutma tipine göre sınıflandırılacak olursa trafolar, kuru tip ve yağlı tip olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bunun gibi sınıflandırmalar çoğaltılabilir.
Elektrik enerjisinin üretimden iletim sistemine aktarılması ve iletim sisteminden dağıtım şebekesine aktarılmasında büyük rol oynayan transformatör merkezleri (diğer adıyla şalt sahaları) gelişmişliğin simgesi olan “elektrik enerjisi arz güvenirliği” açısından hayati öneme sahip tesislerdir.

Akım trafoları, akımı bir seviyeden diğerine dönüştüren cihazlardır, akım trafosu elektrik akımlarının ölçümü için kullanılır. Akım ve gerilim (trafo) transformatörlerinin kombinasyonu, cihaz (trafo) transformatörleri olarak bilinir. Bazen bir devredeki akım, ölçüm cihazlarına doğrudan uygulanamayacak kadar yüksek olacaktır, bu durumda bir akım transformatörü kullanılması gerekecektir, bu transformatör, devredeki akımla orantılı olan azaltılmış bir akım yaratacaktır ve cihazlara bağlanabilir olacaktır. Bir akım trafosu ayrıca ölçüm cihazlarını takip edilen devredeki yüksek voltajdan izole eder. Bu transformatörler elektrik güç endüstrisinde ölçüm ve koruma röleleri için kullanılır.

Elektriğin üretim noktasından tüketim noktasına kadar olan “seyahatinde” kayıpları azaltmak maksadıyla elektriğin iki ana parametresinden (diğeri akımdır) gerilim önce Yükseltici Trafo Merkezi ile yükseltilir, sonra İndirici Merkez ile (İTM) indirilir.

Üretim noktasındaki gerilim seviyeleri 0.4kV, 3.1kV, 6.3kV ve 10.5kV kademelerindeyken 154kV ve 380kV enerji nakil hatları (ENH) ile uzak noktalar taşınır ve bölgesel elektrik dağıtım şirketleri tarafından iletilerek 36kV kademesinde dağıtım şebekesi başlar. Trafo Merkezi ile üretimden iletime, iletimden de dağıtım sistemine geçilen bu noktalarda anahtarlama (açma-kapama) yapılabilmektedir.

Elektrik enerjisinin üretimden iletim sistemine aktarılması ve iletim sisteminden dağıtım şebekesine aktarılmasında büyük rol oynayan transformatör merkezleri (diğer adıyla şalt sahaları) gelişmişliğin simgesi olan “elektrik enerjisi arz güvenirliği” açısından hayati öneme sahip tesislerdir.

Transformatör içindeki yağın test edilmesi veya ettirilmesi trafo bakımındaki en önemli noktalardan birisidir. Analiz sonucu yağın transformatör için uygun olup olmadığı kontrol edilir. Elektrik şebekelerinde yağlı tip transformatörler kullanılır. Yani transformatörün soğutması yağ ile sağlanır. İzolasyon yağları kullanıldıkları ortamda ısıyı ileterek soğumayı sağlar. Trafo içindeki kağıt, karton, presband gibi malzemeler izolasyonu korur, ark söndürücü görevi yapar ve iyi bir dielektrik özelliği sağlar. Trafo yağı farklı bir yağ türü olup belirli testlerinin yapılması gerekir.

Transformatörün dışında yağ kaçaklarının gözden geçirilmesi, akan sızan yağ kaçaklarının giderilmesi ve eksik yağların ilave edilmesi yine yağ konusunda oldukça önemlidir. Çünkü yağlı transformatörlerde, yağda bir sıkıntı oluşursa arıza oluşma ihtimali artmaktadır.Yağın hiç bir şekilde kazan dışına çıkmaması ve hava almaması gerekir.